Hart- en vaatziekten en depressie zijn wereldwijd volksziekten nummer 1 en 2 en komen zeer veel voor. Hierbij vormen hart- en vaatziekten de belangrijkste directe doodsoorzaak terwijl depressie vooral een slechtere kwaliteit van leven oplevert. Beide ziektes komen echter nog vaker gecombineerd voor.
Mensen die depressief zijn hebben namelijk een verhoogd risico op een hartziekte en daarnaast vormt depressie een risicofactor voor het beloop ervan. Hoe depressie dit risico vergroot is onduidelijk. Een mogelijke verklaring zou kunnen zijn dat andere risicofactoren zoals meer roken en drinken, ongezond eten, minder trouw innemen van eventuele medicatie en minder bewegen, door de depressie versterkt worden waardoor het risico op een hartziekte toeneemt. Depressieve hartinfarctpatiënten worden vaker opnieuw opgenomen vanwege cardiale klachten en daarnaast treedt er een vertraging in hun werkhervatting op.
Ook in de nasleep van een hartinfarct kan zich een depressie ontwikkelen waardoor de kans op een nieuw hartinfarct vergroot wordt en het risico op overlijden twee keer zo groot wordt. Is men in eerste instantie blij het overleefd te hebben, na verloop van tijd zullen de minder prettige gevoelens zich aandienen. Meestal gaan deze licht depressieve gevoelens voorbij maar bij één op de vijf patiënten ontaarden ze in een ware post myocard infarct depressie. Daarbij voelen veel mensen zich na een hartinfarct futloos en moe doordat hun hart een deel van de pompkracht verloren heeft waardoor het lichaam minder goed van zuurstof wordt voorzien.
Tijdens de revalidatie zal daarom ook aandacht aan het psychisch herstel worden besteed. Antidepressiva hebben bij een depressie na een myocard infarct niet altijd het gewenste effect aangezien deze de lichamelijke oorzaak niet wegnemen. Omdat het hart een spier is, kan deze getraind worden door bijvoorbeeld te gaan wandelen, te trainen in een sportschool, te fietsen of deel te nemen aan een revalidatieprogramma waardoor het hart sterker wordt en het gevoel van moeheid zal verdwijnen. Daarnaast heeft lichamelijke inspanning een enorme positieve invloed op depressieve symptomen.
Hoewel depressie zo dikwijls voorkomt na een hartinfarct en een goede behandeling ervan zo essentieel is wordt de stoornis maar in een gering aantal gevallen herkend. Dit heeft er vooral mee te maken dat een emotionele terugslag na een myocard infarct voor de patiënt en zijn omgeving een voor de hand liggende psychische reactie is. Om die reden zal de huisarts of behandelend specialist niet zo snel op de hoogte van de stemmingsklachten worden gebracht. En gebeurt dat wel gaan ook artsen vaak niet van een depressie uit.
Daarbij wijken de depressieve klachten na een hartinfarct enigszins af van het klassieke patroon. Deze bestaan voornamelijk uit lusteloosheid, vaak gepaard gaande met extreme vermoeidheid. Daarnaast verkeren deze mensen voortdurend in een geïrriteerde stemming en zijn vaak behoorlijk prikkelbaar hoewel ze zich niet opvallend somber lijken te voelen.