Regelmatig merken partners of familieleden een angststoornis al in een eerder stadium op dan diegene zelf. De meeste partners en familieleden willen graag ondersteuning bieden. Door samen een behandelaar te bezoeken kan een completer beeld verkregen worden hoewel de cliënt hierin bepalend is. Zonder zijn toestemming zal de omgeving niet geïnformeerd en/of betrokken worden. Hierdoor heeft de partner en familie echter wel minder aanknopingspunten om steun te kunnen geven. In sommige gevallen stelt de omgeving zich als een soort co-therapeut op waardoor de normale verhouding verstoord wordt. Juist die gewone ondersteuning door de partner en familieleden is belangrijk in het herstelproces.
Ondersteuning van de partner
Aangezien het voor de partner en familieleden ook een psychische belasting is om samen te leven met iemand met een angststoornis bestaan mogelijkheden hen daarbij te ondersteunen. Deze steun is vanuit de professionele zorg echter niet vanzelfsprekend en wordt door de behandelaar dan ook niet altijd aangeboden. Naast de psychische belasting worden door de partner of familie vaak ook praktische zaken overgenomen. De thuiszorg zou hierbij verlichting kunnen bieden door taken over te nemen.
Voor de emotionele ondersteuning kan maatschappelijk werk worden ingeschakeld. Ook kunnen emotionele zaken bij lotgenotencontact worden besproken. Dat zijn bijeenkomsten waar een groep lotgenoten (familieleden of partners van mensen met een angststoornis) bij elkaar komen en dikwijls op een positieve manier herkenning en erkenning vinden. Daarnaast verschaft zo’n bijeenkomst ruimte. Patiënten- en familieorganisaties kunnen informatie over lotgenotencontact verstrekken. De meeste mensen met een angststoornis staan er positief tegenover als hun partner of familie dit soort bijeenkomsten bezoekt.
Ondersteuning van de kinderen
Aangezien kinderen meer zien en merken dan je als ouder verwacht is het belangrijk om als ouder alert te zijn op de gevolgen van een angststoornis op de kinderen en deze zonodig te ondersteunen. Dikwijls proberen ouders de kinderen erbuiten te houden, zeker in geval van jonge kinderen. Sommige kinderen willen dat echter niet en daarnaast lukt dat ook niet altijd. Het ontkennen en verbloemen van het probleem kan alleen maar tot meer afstand en vervreemding leiden terwijl eerlijkheid het op het moment zelf maar ook achteraf makkelijker te accepteren maakt. Kinderen dienen de ruimte te krijgen in de mate waarin ze geïnformeerd en betrokken willen worden. Daarbij is het van belang de achterliggende problemen niet uitgebreid met de kinderen te bespreken. Het kind zou zich daardoor namelijk verantwoordelijk kunnen gaan voelen voor de ouderlijke problemen en zichzelf een verzorgende rol opleggen. Kinderen van ouders met psychische problemen kunnen ondersteuning krijgen vanuit KOPP, een door behandelaars begeleid lotgenotencontact. De regionale GGZ-instelling kan hier meer informatie over verschaffen.
Onbegrip
Als mentale problemen zoals angststoornissen zich langer dan een paar weken voordoen dan begint de omgeving dikwijls onbegrip in plaats van steun te ontwikkelen. Dit geldt ook voor werkgevers. De problemen worden niet gezien, de ernst ervan wordt ontkend en geplaatste opmerkingen duiden op onwetendheid en onbegrip. Hiernaast zijn tips opgenomen om uw partner of iemand in uw directe omgeving bij zijn angststoornis te ondersteunen.
Hieronder volgen tips voor uzelf:
- Indien het u teveel wordt zoek dan zelf steun, bijvoorbeeld door contact met lotgenoten waardoor u zelf meer ruimte krijgt en herkenning en erkenning zult vinden
- Probeer u niet te laten meeslepen in de angst van de ander waardoor het uw probleem wordt. Help diegene in alle redelijkheid.
- Cijfer uzelf niet helemaal weg, lucht uw hart bij anderen en voorkom dat u in een isolement raakt. Zorg er daarbij voor dat uw sociale contacten behouden blijven, u leuke dingen blijft doen, u grenzen stelt en tijd voor uzelf creëert. Dit om een situatie te voorkomen waarin u het zelf allemaal niet meer aankunt.
- Accepteer alle aangeboden hulp om uzelf te ontlasten
- Maak een reële inschatting van de behandeling en verwacht er niet teveel van
- Informeer bij de behandelaar hoe u het beste met de angststoornis kunt omgaan
Tips voor de omgeving
- Erken de angst, ook als deze overdreven of onterecht lijkt en blijf met elkaar over de angsten praten
- Luister naar uw partner, neem het probleem serieus en accepteer dat u het niet begrijpt en kunt oplossen. Uw partner begrijpt de angst zelf ook niet maar heeft er wel last van.
- Goedbedoelde adviezen werken dikwijls averechts
- Vraag uw partner of en hoe u hem kunt helpen
- Stimuleer maar dwing uw partner niet zelf dingen te ondernemen en situaties die angst oproepen niet te vermijden
- Zorg voor ontspanning en afleiding, bijvoorbeeld door samen iets te ondernemen
- Motiveer uw partner professionele hulp in te schakelen
- Zoek op internet, in de boekhandel of bibliotheek naar informatie over angststoornissen. Met deze kennis kunt u uw partner beter begrijpen en daardoor beter ondersteunen.