Psychologische behandelingen waaronder psychotherapie bestaan uit gesprekken met een deskundige behandelaar. Dat kan een psychiater, gezondheidszorgpsycholoog, een klinisch psycholoog of een psychotherapeut zijn. Tijdens deze gesprekken wordt op de psychische problemen en klachten ingegaan met als doel deze op te heffen of draaglijker te maken. Daarbij wordt u ondersteund om beter met uw angst om te gaan door ingrijpende problemen anders te bekijken, pijnlijke gevoelens te verwerken en moeilijke situaties anders aan te pakken. Hoewel dit soort behandelingen niet met bijwerkingen gepaard gaan, kunnen ze behoorlijk belastend zijn. Hierdoor kan iemand een behandeling vroegtijdig willen staken. Het is belangrijk hierover met de behandelaar te praten.
Hieronder volgt een korte uiteenzetting van diverse psychologische behandelingen:
Paniekmanagement
Bij deze therapie leren mensen omgaan met paniek waarbij iemand in kleine stapjes aan de lichamelijke reacties (bonzend hart, blozen, trillen) die met een paniekaanval gepaard gaan wordt blootgesteld. Hierdoor zal de angst daarvoor afnemen. Met behulp van bepaalde technieken wordt geleerd met angstige situaties om te gaan waarna stapje voor stapje de confrontatie plaats zal vinden met datgene waar iemand bang voor is.
Exposure in vivo
Bij deze vorm van gedragstherapie leert men door blootstelling omgaan met angsten en paniekaanvallen maar ook die situaties waar angst voor bestaat tegemoet te treden. Tijdens de therapie zal de angst welbewust worden opgezocht waarbij men in kleine stapjes geleerd wordt deze te verminderen. Door dit langzaam op te bouwen kan bereikt worden dat iemand nog maar weinig angst zal ervaren.
Exposure in vivo met responspreventie
Tijdens deze behandelingen worden mensen blootgesteld aan de prikkels of situaties die hun obsessies of angsten oproepen waarbij ze geneigd zijn deze te bezweren door dwanghandelingen en rituelen uit te voeren. De therapie is erop gericht iemand stap voor stap aan zijn angsten bloot te stellen en diegene tegelijkertijd te verhinderen de bijbehorende dwanghandelingen uit te voeren (responspreventie). Hierdoor zal de angst en spanning bij het achterwege laten van de rituelen en dwanghandelingen na verloop van tijd verminderen.
Cognitieve therapie
Tijdens het ontstaan van een paniekaanval worden de lichamelijke sensaties op de slechtst mogelijke manier geïnterpreteerd. Met cognitieve therapie zullen deze interpretaties door uzelf op realiteitswaarde beoordeeld en vervolgens vervangen worden door meer rationele of realistische gedachten. Hierdoor kan de vicieuze cirkel waarin iemand steeds angstiger voor zijn eigen reacties op angst wordt doorbroken worden en zal de angst verminderen.
Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR)
Bij EMDR wordt de vastgelopen verwerking van traumatische ervaringen opnieuw op gang gebracht. Het idee erachter is dat het trauma ervoor gezorgd heeft dat de twee hersenhelften niet meer samenwerken terwijl deze samenwerking voor verwerking noodzakelijk is. Aan de hand van een precieze procedure wordt met EMDR de huidige voorstelling van het trauma opgeroepen terwijl beide hersenhelften afwisselend gestimuleerd worden. Hierbij zal de cliënt de vingerbewegingen van de therapeut met de ogen moeten volgen, kunnen met behulp van een koptelefoon afwisselend tikjes aan het linker- en rechteroor doorgegeven worden of kan afwisselend op de rechter- en linkerhand getikt worden (in geval van kinderen).
Applied relaxation
Bij deze behandeling wordt iemand in verschillende stappen geleerd zich in angstaanjagende, moeilijke situaties te ontspannen om de angst op die manier te overwinnen. Daarbij zal aandacht worden besteed aan het leren herkennen van vroege panieksignalen die vervolgens met eerder aangeleerde ontspanningstechnieken beheersbaar gemaakt worden.