In de meeste gevallen bezoeken mensen met angstklachten in eerste instantie hun huisarts. Deze kan de behandeling vervolgens uitvoeren of doorverwijzen naar een geschiktere behandelaar. Een huisarts kan de diagnose stellen en heeft de mogelijkheid gesprekken te voeren of te behandelen/begeleiden als de klachten niet zo ernstig zijn. Daarnaast kan hij medicatie voorschrijven.
De verschillende behandelaars
U kunt echter ook met andere behandelaars te maken krijgen:
- Maatschappelijk werker: geeft emotionele en praktische ondersteuning
- Verpleegkundige: verschaft begeleiding om met de klachten om te gaan en geeft ondersteuning bij de behandeling (bijvoorbeeld psycho-educatie)
- Vak therapeut: verschaft een ondersteunende behandeling, die gebruikmaakt van creatieve expressie of beweging (bijvoorbeeld psychomotorische of creatieve therapie)
- Gezondheidspsycholoog: stelt de diagnose en behandelt volgens vastgestelde stappen (geprotocolleerde behandeling)
- Psychotherapeut/klinisch psycholoog: stelt de diagnose en geeft gespecialiseerde psychologische behandelingen
- Psychiater: stelt de diagnose, verstrekt medicatie en de behandeling is gespecialiseerd psychologisch
Het kan voorkomen dat iemand twee behandelaars heeft waarbij de medicatie bijvoorbeeld door een psychiater wordt voorgeschreven en de psychotherapie door een psycholoog wordt gegeven. Daarbij is het echter wel van belang dat de zorg op elkaar wordt afgestemd waarbij het liefst één behandelplan gevolgd wordt.
Verwachtingen over de behandelaar
Over en weer gelden tussen de behandelaar en cliënt bepaalde verwachtingen van de behandeling. Voor de cliënt geldt dat deze op zijn minst mag verwachten dat de behandelaar deskundig is. De hierboven genoemde behandelaars dienen bevoegd te zijn om iemand te mogen behandelen. Voor een aantal beroepen is deze bevoegdheid vastgelegd in een BIG-registratie. Daarnaast dient de behandelaar respectvol met zijn cliënt om te gaan, deze van de nodige informatie te voorzien, hem indien gewenst te betrekken in beslissingen, diegene niet zonder diens toestemming te behandelen en zorgvuldig met zijn privacy om te gaan.
Het is voor mensen met een angststoornis belangrijk dat er een klik met de behandelaar is. Daarbij kan het gaan om veiligheid, sympathie, het gevoel serieus genomen te worden maar ook het gezamenlijk nastreven van hetzelfde doel. Het contact met de behandelaar dient dusdanig te zijn dat iemand vrijuit over zijn wensen en problemen durft te praten. Op die manier kan de behandelaar erachter komen welke behandeling bij iemand past en waarvoor diegene behandeld wil worden. Er moet sprake van vertrouwen zijn waarmee bedoeld wordt dat de cliënt het gevoel moet hebben dat de behandelaar daadwerkelijk aan verbetering kan bijdragen. Daarnaast is het belangrijk dat diegene ervaring in het behandelen van angststoornissen heeft.
Verwachtingen over de cliënt
De behandelaar mag op zijn beurt van de cliënt verwachten dat deze vragen stelt op het moment dat iets hem niet duidelijk is, bij het ontbreken van informatie of in geval de behandeling onvoldoende effect heeft. De cliënt is namelijk medeverantwoordelijk voor het slagen van de behandeling. Verder dient degene die behandeld wordt open te zijn over zijn klachten en zich aan afspraken te houden. Maar ook zal hij de behandeling moeten volhouden en deze zeker niet zonder overleg met de behandelaar beëindigen. Mocht het niet lukken de behandeling vol te houden dan kan dat met de behandelaar besproken worden. In sommige gevallen zal deze huiswerk meegeven dat gemaakt moet worden. Het staat de cliënt vrij met de behandelaar te overleggen over de te kiezen behandeling.
Een geschikte behandelaar vinden
In de praktijk blijkt het aantal keuzemogelijkheden om een behandelaar te vinden beperkt te zijn aangezien er zich een beperkte hoeveelheid behandelaars in de buurt bevindt, er sprake van wachtlijsten is en sommige verzekeringen de zorg van een vrijgevestigde behandelaar niet vergoeden. Om een goede behandelaar te vinden kunt u degene waar u mogelijk al onder behandeling bent vragen mee te zoeken naar een geschikte behandelaar. Ook patiëntenorganisaties, lotgenotencontact en mensen uit uw directe omgeving kunnen u daarbij van dienst zijn. Mocht een behandelaar niet bevallen staat het iemand altijd vrij van behandelaar te veranderen.
Vergoedingen
Het is verstandig voor aanvang van een behandeltraject bij de verzekeraar te informeren hoeveel en welke hulp vergoed wordt. In de meeste gevallen is er sprake van een maximaal aantal behandelingen, ook als de klachten nog niet opgelost zijn. Is sommige gevallen wordt slechts een deel van de kosten vergoed en zeker met de vergoeding voor alternatieve behandelmethoden wordt door de verschillende verzekeraars wisselend omgegaan.