Depressie wordt vaak gezien als een ‘universele ziekte’ aangezien de symptomen ervan bij iedereen over de hele wereld voor kunnen komen. Toch kent depressie cultuurverschillen voor wat betreft de oorzaken, verschijningsvormen, beleving en behandeling van deze stemmingsstoornis.
Westerse culturen en depressie
Eén van de culturele factoren die een rol lijkt te spelen bij de diagnose en beleving van een depressie is de culturele representatie van het ‘zelf’. In de Westerse wereld worden mensen gestimuleerd om autonoom en onafhankelijk te zijn. Men is daarbij sterk gericht op positieve emoties en een goed gevoel over het ‘zelf’. Nemen deze positieve emoties of het zelfrespect af dan wordt dat beschouwd als symptomen van een depressieve stoornis. Depressieve verstoringen zijn in dit opzicht dus ‘interne verstoringen’. Depressie is in de Westerse cultuur een veelvoorkomende ziekte en veelal geaccepteerd.
Een andere culturele factor vormt het verschil in opvatting over ‘lichaam en geest’. In Westerse culturen heerst het ‘dualisme’ (scheiding van lichaam en geest). De gezondheidszorg is om die reden opgedeeld in geestelijke en lichamelijke gezondheidszorg. Een depressie wordt hierbij als een duidelijke psychische stoornis gezien en de bijbehorende klachten worden als psychische klachten geuit.
Oosterse culturen en depressie
In Oosterse culturen wordt veel meer belang gehecht aan het collectief boven het individu waarbij men onderling verbonden en afhankelijk van elkaar is. Afname van deze onderlinge verbondenheid leidt hier tot symptomen van depressie. Depressieve verstoringen worden in deze culturen gezien als ‘interpersoonlijke verstoringen’. In de meer traditionele culturen rust een taboe op het hebben van een depressieve stoornis. Mensen die hieraan lijden worden als gevaarlijk of onvoorspelbaar beschouwd. Dit kan leiden tot afwijzing, wat een verlaging van het zelfvertrouwen tot gevolg heeft waardoor de persoon van de samenleving afgesloten raakt. In Oosterse culturen wordt daarnaast ook de familie van degene die depressief is uitgesloten, wat kan leiden tot ontkenning van de ziekte door zowel de familie als degene met de depressieve stoornis.
Oosterse culturen beschouwen lichaam en geest meer als een eenheid waardoor de klachten zowel geestelijk als lichamelijk geuit kunnen worden. De behandelwijze is hiervan afhankelijk.